De Wieden, Wanneperveen, Overijssel – 9,5 km.
Waden door de Wieden
Ik heb soms zo’n dag dat ik beslist naar buiten wil. Ik weet dat het vandaag kan regenen, hagelen en onweren zelfs, maar ik moet en zal naar buiten. Die buien neem ik dan maar voor lief. De weermannen/-vrouwen voorspellen tenslotte ook nog wat zon.
We schuiven verderop in de rij Brandemeer, de Rottige Meenthe, De Weerribben naar De Wieden in Overijssel dat niets anders dan wijdte betekent. En inderdaad vele smalle legoevers tussen de petgaten waaruit men het veen haalde, zijn door de wind weggeslagen zodat er grote wateren zijn ontstaan.
oude landjes
We parkeren de auto aan de Lozedijk tussen Wanneperveen en Doosje Je kunt hier een wandeling van 5 km maken aan de oostkant, het Kiersche Wijdepad en een 4,5 km lange wandeling (in te korten tot 2 km) aan de westkant, de Veenweidewandeling. Wij beginnen met de 5 km en via een bruggetje komen we in het weiland waar we de paaltjes met daarop een gele streep gaan volgen. We gaan door allerlei kleine weilandjes die afgesloten worden met hekken en veeroosters. Niets geen ruilverkaveling of grote stukken grond. Je ziet het hier zo voor je, een boer die op een krukje zijn koeien zit te melken.
Het gebied is erg afwisselend. Dan weer loop je langs meertjes, dan een stukje bos, langs een weiland met schapen of een elzenbroekbos waardoor een vlonder is gemaakt. Ik geloof zelfs dat dit het leukste gebied is tot nu toe waarin ik wandel en geniet van de vele wisselende uitzichten.
heftige kleuren
Dan betrekt de lucht snel. Gelukkig staan we net op een beschut plekje als de bui losbarst. Harde wind doet de regen meer horizontaal dan verticaal gaan. We zitten op onze hurken, ieder met een parapluutje. Het wordt gelijk een stuk kouder. Terwijl eenden in het meertje voor ons rustig blijven dobberen, kijk ik af en toe in de verte om te kijken of de lucht alweer wat lichter wordt.
De zon komt weer tevoorschijn. Het riet kleurt nu bijna geel en de natte stengels blinken in het zonlicht met daarachter een zware, inktblauwe lucht. Het is een zompige wandeling. De grond is nat en drassig. Ik moet goed uitkijken waar ik loopt en vaak glijden mijn schoenen een stukje door op de glibberige ondergrond.
veenweidewandeling
Na de 5 km gaan we de nu rode paaltjesroute van de 4,5 km lopen. In dit gebied is het beter te zien dat hier vroeger veen gewonnen werd uit de petgaten. De paden lopen dan ook een stuk rechter dan het gebied aan de oostkant van de weg. We moeten een lang, open stuk lopen door weiland en langs water en riet. In de verte ontwikkelt zich weer een donkere lucht maar de zon schijnt nog op het dorp waarboven een schitterend, heldere regenboog ontstaat. Je zal het maar missen!
Dan stort de regen zich wederom over ons uit. We vinden nauwelijks beschutting achter een bijna kale struik. Als dan ook nog een fikse donderslag het begin van een heuse hagelbui aankondigt, vind ik het eigenlijk niet zo prettig meer. Maar zo als dat gaat met dit weertype, na 10 minuten schijnt de zon volop. Mijn broekspijpen drogen vlug en ik krijg het warm, tot het punt waarop ik zelfs begin te zweten. De oever waar we over lopen is nauwelijks hoger dan het water. Als ik flink stamp op de grond trilt deze na, als echte veengrond. Op een informatiebord, die regelmatig te vinden zijn in beide gebieden, lezen we dat het waterniveau met een meter omhoog gebracht is zodat het natte landschap in takt gehouden kan worden. Dat is nogal wat, een meter!
Het laatste hekje is in zicht. We passeren nog wat schapen die zich blijkbaar regelmatig verzamelen bij het hek want naast de vele konijnenkeutels waden we nu door andere natuurlijke verschijnselen.
Al met al een verdient de wandeling van vandaag een dikke 4 sterren. We zullen hier regelmatig terugkeren om te kunnen genieten van hoe ieder seizoen zich presenteert.
informatie De Wieden
Natuurmonumenten, een onafhankelijke vereniging ter bescherming en beheer van natuur, is eigenaar van De Wieden. Zij kochten het eerste deel van dit cultuurhistorische landschap in 1934. Het bezoekerscentrum staat in het nabij gelegen St. Jansklooster. In het gebied kun je vrij wandelen over wegen en paden. Er is ook een kanoroute door het gebied van maar liefst 11 km. Het is over het algemeen drassig door de hoge waterstand. Goede waterdichte, hoge loopschoenen of laarzen zijn absoluut noodzakelijk. Er zijn geen voorzieningen in het gebied. Doordat er een bescheiden gele streep op de paaltjes staat, is het af en toe even zoeken naar het volgende paaltje. In het algemeen wijst het zich vanzelf door het enigzins platgetrapte gras.
geschiedenis De Wieden
Ook dit gebied, net zoals heel Nederland bestond voor de derde ijstijd geheel uit water. De rivier de Rijn zette overal haar klei af. Toen de derde ijstijd aanbrak, zo’n 200.000 jaar geleden, ontstond er door stuwing een golvend landschap met enkele hoge heuvels. Zie bijvoorbeeld bij onze wandeling De Woldberg, de hoogste heuvel in de Kop van Overijssel. In de kommen kon het water moeilijk wegkomen vanwege het keileem. Moeras- en waterplantenafval zorgden voor de rest zodat er veen ontstond dat in latere tijden afgegraven werd en als brandstof werd gebruikt. In de Wieden is goed te zien dat de ribben, waarop het veen gedroogd werd te smal werd voor de brede petgaten waaruit het veen gewonnen werd. Bij harde wind sloeg het water de ribben kapot en ontstonden er wijden (vandaar De Wieden) watervlakten. Nu maakt De Wieden deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur, een netwerk van gebieden in Nederland waar de natuur voorrang heeft en verbindingen tussen natuurgebieden gemaakt worden zodat planten en dieren niet langer in geïsoleerde gebieden leven en daardoor met uitsterving bedreigt worden.
ringslang (Natrix natrix)
In De Wieden is de ringslang te vinden. Deze slang houdt van een natte omgeving en regelmatig zie je ze zwemmen of zich opwarmen in de zon op een paadje. Ze zijn herkenbaar aan een zwart-gele ring direct achter de kop. De slang zelf is meestal olijfkleurig maar de kleur neigt ook wel naar bruin of grijs. Terwijl mannetjesslangen tot 85 cm lang worden, worden vrouwtjes gemakkelijk 120 cm. De ringslang zoekt in oktober een overwinteringsplek voor de winterslaap om daarna in maart de zon op te zoeken zodat zij, eenmaal opgewarmd, op jacht kunnen naar voedsel. Ringslangen eten voornamelijk kikkers, padden en kleine zoogdieren. In het voorjaar vindt ook de paring plaats. De eieren worden in broeihopen van organisch materiaal afgezet. Deze organische materialen zorgen voor een natuurlijk afbraak waarbij de composthoop voor de eieren een goede luchtvochtigheid en de juiste temperatuur verkrijgt ook wel broei genoemd. Als de jongen in augustus/september uit het ei komen zijn ze zo’n 15 tot 20 cm lang. Ringslangen zien erg slecht maar dit wordt ruimschoots vergoed door gevoelige zintuigcellen in de tong, de neus en het verhemelte.
