Deel 2: Slachtedyk, Tolsemersyl – Reahûs - Friesland – 11 km
Slingerend over de dijk
Kwart over elf starten we bij de Tolsumersyl om deel II van de Slachtedyk te lopen. Het waait stevig en dat merk je hier goed bij een open landschap. De dijk slingert voor ons uit terwijl het fluitekruid aan de zijkanten ons feestelijk swingend begeleid.
Vandaag gaan we over de Nije Kromme, dit is een fiets- en loopbrug welke speciaal voor de eerste Slachtemarathon is aangelegd over de N359, de weg tussen Wommels en Bolsward. Deze wandeling die elke vier jaar plaatsvindt en begeleid wordt door allerlei culturele activiteiten vond voor het eerst plaats in 2000. Met deze brug steken we de laatste grote weg over. Ik kijk er naar uit.
We passeren een, wat wij denken, oude grenspaal welke dateert uit 1707. De weg bestaat uit betonplaten en loopt prima. Om de zoveel kilometer is de weg gemerkt met een soort van stempel van de Slachtemarathon dat aangeeft hoeveel kilometer je gelopen hebt en hoeveel het nog is tot aan het einde. Voor mij werkt dit prima en ik let dan ook goed op of ik het eerstvolgende teken al weer zie zodat we weer wat kilometers achter de rug hebben. Niet dat deze wandeling vandaag lang is, maar ik loop vandaag niet zo lekker.
Nije Kromme
Bij buurtschap “Swarte Beien”, zien we de loopbrug voor het eerst. Als een halve maan ligt deze in het landschap. We lopen stevig door totdat we bij een bloeiende kastanjeboom aankomen. Die moet toch echt even op de foto en op de film. Voorheen zag ik de bloemen in zijn geheel maar nu ik ze van dichtbij bekijk zie ik de verschillend kleuren en de prachtige vorm van de bloem met haar meeldraden. Een feest!
We naderen de Nije Kromme. Langs de weg staan hier gedichten op doorzichtige glaspanelen. Boven op de brug blijf ik even staan om naar de voorbij rijdende auto’s te kijken. Maar de rust van de weilanden roept alweer. Vlak na de brug is de Kromsyl. De balken om deze syl te sluiten liggen langs het pad. We willen eigenlijk wel een hapje eten maar zoeken daarvoor een plekje dat ons enige beschutting biedt tegen de harde wind. Iets verderop bij een boerderij vinden we zo’n plekje. We gaan in de berm zitten waar een klein slootje ons scheidt van een weiland met wat koeien.
Zo halverwege onze boterhammen stapt vanachter een schuur een stier te voorschijn. Hij heeft ons gelijk in het vizier waardoor ik me direct ongemakkelijk begin te voelen. Hij begint een beetje te grazen maar stopt steeds om naar ons te kijken. Ik kijk naar hem en naar het kleine slootje wat ons scheidt van elkaar. Ik prop de laatste happen van mijn boterham naar binnen en zeg dat ik NU wil vertrekken. Pas als de stier ons niet meer kan zien, voel ik me weer gerust.
kerktoren Reahûs
We vinden dit deel van de Slachtedyk erg prettig, het is meer begroeid en niet allemaal zo recht als het gebied direct achter de zeedijk. Je zou het knusser kunnen noemen.
We naderen Hidaard, weer zo’n pittoresk dorpje met een grote kerk. Hidaard is slechts bereikbaar via de Slachtedyk en een doodlopende weg. We zijn inmiddels heel wat merktekens van de “afgelegde/nog te gaan” kilometers gepasseerd maar als we linksaf slaan richting Reahûs zien we niets meer. Misschien zijn ze afgesleten door het vele verkeer dat er over heen rijdt. Hier liggen nog “katteogen” in de weg. Dit zijn kleine reflectoren die in de weg zijn aangebracht. Als de koplampen van de auto er op schijnen lichten deze op. Ik dacht altijd dat het iets van vroeger was maar ook nu wordt het nog gebruikt vanwege veiligheidsredenen.
Nog een paar laatste bochten komen we in Reahûs aan, het tweede dorp waar de Slachtedyk doorheen loopt. Ons eindpunt is de t-splitsing midden in het dorp vlakbij de hoge kerktoren. Vanaf hier zullen we onze tocht komende vrijdag hervatten. We hebben tot nu toe geen lange tochten gemaakt en ik merk dat het gevoel van “ik heb het gedaan!” al een beetje naar boven komt ondanks dat we het laatste deel nog moeten lopen. Er zijn natuurlijk genoeg mensen die gemakkelijk 40 kilometer op een dag lopen, of zelfs vier dagen achter elkaar, maar daar zijn wij niet op getraind. En dan nog betwijfel ik of we 40 kilometer op een dag zouden halen want we vinden het voornamelijk fijn, het liefst wel blaarvrij, om onderweg van de natuur en de omgeving te genieten. Dat duurt nu eenmaal langer.
Lees ook Deel 1 over de Slachtedyk
Lees ook Deel 3 over de Slachtedyk
informatie Slachtedyk
De Slachtedyk of slachtedijk ligt in Friesland vanaf de waddenzee bij Oosterbierum tot aan Raerd en is 42 km lang. De dijk is in beheer bij It Fryske Gea. In 2008 wordt voor de 3e keer de Slachtemarathon gelopen waarbij, hardlopers en duizenden wandelaars tijdens de wandeling verrast worden met cultuur, muziek en andere activiteiten. De Slachtedyk is vrij te bewandelen behalve bij Franeker daar moet een kleine omweg gemaakt worden in verband met de A31. Bankjes zijn er sporadisch. De Slachtedyk loopt door 4 dorpen, namelijk Achlum, Reahûs, Easterwierrum en Raerd.
geschiedenis Slachtedyk
De Slachtedyk is een zogeheten slaperdijk. Dat is een landinwaarts gelegen reservedijk die bij het doorbreken van stormvloeden pas in functie kwam. De oudste delen van de dijk dateren van vóór het jaar 1000 en jongste gedeelten zijn omstreeks 1200 aangelegd om land en have tegen het water te beschermen. De dijk werd toen aaneen gesloten tot een 42 km lange waterkering. Dat had heel wat voeten in de aarde. De dijken werden veelal gebouwd op hoger gelegen stukken waar vaak toestemming voor nodig was van de landeigenaren. Ook het onderhoud zorgde voor de nodige problemen. Nu wordt dat geregeld door It Frysk Gea sinds 2000 en daarvoor door het Wetterskip Fryslân. Maar eerder werd het onderhoud gedaan door eigenaren van het land en door kloostermonniken en dat gebeurde niet altijd met veel enthousiasme. De Slachtedyk wordt onderbroken door sylen (brugsluizen) want de handelswaar die van het land kwam werd per boot vanuit de dorpjes vervoerd. Vanaf 1498 werd het onderhoud beter geregeld omdat er een centraal bestuur in Friesland kwam. Bewoners moesten contributie betalen waarmee het onderhoud van de dijken werd gefinancieerd en dit kwam de veiligheid ten goede. Later werd dit geregeld via waterschappen.
slachtemarathon
Friesland kende twee emigratiegolfen namelijk rond 1880 en in de jaren na de oorlog. Voor het jaar 2000 werd een grote reünie, onder de naam Simmer (zomer) 2000, gepland voor Friezen die in het buitenland wonen. Tal van activiteiten werden gepland waarbij een beroep gedaan werd op Friesche steden en dorpen. De Slachtemarathon was een groot onderdeel van deze activiteiten. Meer dan 30 dorpen lieten zich van hun beste kant zien tijdens de Slachtemarathon. Presentatie’s via muziek, kunst, dans etcetera, droegen zowel de hardlopers als wandelaars naar het eindpunt. Een opvallend kunstproject waren de kunstkoeien; plotseling verschenen ze overal in het landschap. Ook nu nog tijdens de wandeltocht over de Slachtedyk staan er nog een aantal. Er werden tal van voorstellingen en tentoonstellingen in Friesland georganiseerd. Simmer 2000 werd afgesloten met Het Frysk Festival waar ook het Simmer 2000 Liet ten gehore gebracht werd. Het startpunt is iedere vier jaar wisselend tussen Oosterbierum en Raerd.
Wandeling Slachtedyk II
Met verhaal, kaart, foto’s en achtergrondinformatie.
Tolsemersyl – Reahûs, Friesland 11 km.
Slachtedyk
Karakteristieken
Oude slaperdijk met enkele oude grasdijken en bermen met gras en bloemen.
Bijzonderheden
Bermen die door laat maaien steeds schraler worden en daardoor meer bloemsoorten rijker worden.
Lengte
42 km.
Ligging
Vanaf het Wad bij Oosterbierum tot aan Raerd.
Toegankelijkheid
Vrij wandelen over de dijk.
Links
Camping De Finne, Reahûs