Hollands Duin, Wassenaar, Zuid-Holland - 3,3 of 15 km totaal
Kamelen in Hollands Duin
We zijn een weekend in Kijkduin, vlakbij Den Haag, en gaan wandelen in het Hollands Duin, een duingebied tussen Wassenaar en Katwijk. We parkeren bij Hotel Duinoord, Wassenaar en maken daar foto's van de route voor de controle onderweg. Dik in de kleren, het is fris en de route voert ons voor een gedeelte langs de zee, volgen we eerst de 3,3 km route Ganzenhoek. Deze start aan de westkant van de parkeerplaats en is gemarkeerd met oranje bordjes. Een leuke wandeling om een vogelplas heen. Hier staan nog vele dennen die vroeger aangeplant werden om zodoende het zand vast te houden. De dennen verdwijnen op de duur en maken plaats voor inheemse bomen die hier van nature voorkomen.
Wanneer we terug zijn op de parkeerplaats lopen we over de weg richting het oosten en gaan het klaphek door op weg naar Kreupele z'n del.
Het duingebied strekt zich voor ons uit. Eerst lopen we door een nat gebied langs een duinmeertje, de Zwarte Pan genaamd. Het pad gaat omhoog en omlaag en het rulle zand maakt het lopen zwaar. In de informatie staat dat we nu via de Kalahari naar horecagelegenheid De Duinenlopen. Het lijkt wel een woestijn. Ik kan me goed voorstellen dat het hier zomers erg warm wordt. Een kameel zou er dan zeker niet misstaan.
Dellen en de Atlantikwall
Aan dellen geen gebrek in dit gebied. Schaft z'n delletje, Willem van Gerride del, Jan Boeredel, Knolletjes del, Monke del en meer. Een overblijfsel van vroeger, verdiepte grasvelden, waar de visserbevolking hun aardappels verbouwden. Het duin werd zover afgegraven dat men de vochtige aarde bereikten zodat de wortels aan hun voedsel kwamen.
De volgende bezienswaardigheid in dit gebied is de Atlantikwall, een beschermingswal die in de Tweede Oorlog is gebouwd. Je kunt zowel over als langs de muur lopen. Dat wordt er natuurlijk overheen lopen, wat apart is omdat de betonnen muur sterk golft. Het was de bedoeling dat deze muur de infasie van de geallieerden zou tegenhouden.
Dan komt Katwijk in zicht en uiteraard klim ik naar de top van het 37 meter hoge Vlaggeduin. Jammer dat het geen helder weer is want dat zou je een prachtig vergezicht hebben. Beneden aan het duin gekomen merk ik dat er een aantal mensen, de meeste met honden, een rondje wandelen want die leuke speelse hond komt ons alweer tegemoet rennen en die mevrouw met drie honden stapt nog even stevig door.
sporen op het strand
Dan wordt het geluid van de zee steeds sterker en ligt het strand voor ons. We zijn niet de enigen op het strand. Ondanks de kou vinden meer mensen het blijkbaar fijn een frisse neus te halen. Ook zie ik veel paardensporen, in draf of galloperend. Het zeewater is grijs van kleur en een grote donkere wolk hangt boven de kust van Den Haag. Ik geniet van de branding en van wat er te zien is op het strand. Volgens de route kunnen we de eerstvolgende of de tweede strandopgang nemen. We nemen de tweede en volgen de weg die voor ons ligt. Deze eindigt precies bij ons startpunt. ’s Avonds in het warme huisje brandt mijn gezicht en mijn wangen zijn bijna even rood als het glas rode wijn dat ik genietend aan mijn lippen zet.
informatie wandelroute Hollands Duin
Wandelroute Hollands Duin van Staatsbosbeheer start bij Hotel Restaurant Duinoord, Wassenaarseslag te Wassenaar en gaat achtereenvolgens eerst een paar kilometer door een dennenbos, een groot stuk duinlandschap en op de terugweg een stuk langs het strand.
Het duinlandschap is zeer afwisselend. In de woestijnachtige gedeelten kan het zeer heet worden en is het is het meer sjokken dan lopen.
Verderop loopt een deel van de 'Atlantikwall'. Een golvende muur door het landschap. Het uitzicht op uitzichtpunt Vlaggeduin is prachtig, het is met 37 m. het hoogste duin van Zuid-Holland. Op staatsbosbeheer.nl kun je een kaartje met route downloaden.
geschiedenis Hollands Duin
Bijna 4000 jaar geleden vond rond Wassenaar al bewoning plaats. De strandwallen boden bescherming tegen overstromingen van het omringende drassige duinlandschap. In de 17e eeuw was de binnenrand van de duingebieden populair onder welgestelde Nederlanders die hun buitenplaatsen lieten bouwen en hiervoor vaak ook hele stukken duingebied lieten afgraven. Het dennenbos is vroeger aangeplant om stuivend zand tegen te gaan. Langzaamaan worden de dennen nu vervangen door inheemse loofbomen.
Hollands Duin is nu een 2750 ha. groot duingebied midden in de Randstad wat het een populair recreatiegebied maakt bij de randstedelingen. Buiten de weekenden en vooral in de winter kan het ook een oase van rust zijn. Het strekt zich uit van Wassenaar tot voorbij Noordwijk. Het duinlandschap is zeer afwisselend en omvat bos, vlaktes, stuivend zand en natte duinvalleien. In sommige delen kan het 's zomers zeer heet worden en kun je letterlijk een ei koken door het een minuut of 20 in het zand te begraven.
In de duinen loop je regelmatig door woestijnachtige zandvlaktes waar de wind vrij spel heeft. Een deel wordt ook wel 'Hollandse Kalahari' genoemd. Het duinzand is hier in beweging en sommige dalen zijn uitgestoven tot op de zoetwaterbel. Helm en zandzegge proberen de nieuwe duinen vast te leggen.
Atlantik wall
Langs de hele West-Europese kust vind je nog restanten van deze betonnen beschermingswal die Hitler tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft laten bouwen om een eventuele inval vanuit zee door de gealieerden te voorkomen. Deze reeks van verdedigingswerken van in totaal 5300 km. lang, bestond uit bunkers, gangenstelsels, geschutskoepels, prikkeldraad, mijnenvelden en, zoals tijdens de wandeling te zien is, anti-tankmuren en drakentanden. Hele woonwijken werden er voor gesloopt en ook (kerk)torens moesten er vaak aan geloven.
Grote steden werden zwaarder versterkt. In de buitenste duinenrij van het Wassenaarse Slag werd een bunkercomplex gebouwd waar continue 60 Duitse soldaten vergeefs op een aanval wachten.
In de oorlog was de muur zandkleurig geverfd en van een golvende bovenkant voorzien om minder op te vallen in de duinen.
De bunkers zijn nu een schuilplaats voor vleermuizen. 's Zomers worden er wel excursies gegeven.
Op internet is veel informatie te vinden over de Atlantikwall en op staatsbosbeheer.nl vind je een info-filmpje. In Noordwijk is een atlantikwall-museum.
