Vegelinbossen, Sint Nicolaasga, Friesland - 8 km
Torenspits als mikpunt
De hoge torenspits van de Neogothische Sint Nicolaaskerk is van verre te zien. We parkeren onze auto op het pleintje tegenover de kerk. We brengen eerst een bezoek aan het mooie, goed onderhouden kerkhof dat achter de kerk ligt. De traditionele oude grafstenen uit het begin van de vorige eeuw staan in schril contrast met de meer persoonlijke getinte stenen van deze tijd.
De wandeling start vanuit het dorp. Het lange fietspad met aan de linkerzijde oude boerenbedrijven en aan de rechterkant zo’n gloednieuwe wijk met vrijstaande woningen, heeft een aantal oversteekpunten voor koeien. Het is nu nog geen tijd voor de meisjes want ze staan rustig grazend achter in de wei.
vossenjacht
We steken de provinciale weg over en komen langs De Oorsprong, een voormalige stoeterij, nu hotel, restaurant en vergadercentrum. De stoeterij is in 1885 gesticht door de familie Van Eysinga om zodoende het Friesche paardenras in stand te houden. Het verderop gelegen Wilhelmina-oord, een prachtig in Engelse stijl ontworpen landhuis, is gesticht door drie ongetrouwde jonkvrouwen van deze familie. Het was een rustoord voor meisjes en vrouwen.
In het grasland voor de voormalige stoeterij dollen jachthonden met elkaar tussen paarden met mooi uitgedoste ruiters. Caps en ‘oude’ bolhoeden sieren de hoofden. Een Sint Niekster en een vrijwilligster van Staatsbosheer vertellen dat de vossenjacht zo gaat beginnen. Oh jee, en wij gaan het vegilinbos in, is dat veilig? De dames verzekeren ons dat de tocht van 15 km grotendeels om het bos heengaat. En die vos dan? Nee, dat mag niet meer, vertellen de dames in koor. Gisteren heeft de organisatie een spoor uitgezet met een dood beest en dat moeten de honden zoeken en volgen. Dan wordt het sein gegeven en is het veld in een zucht leeg.
man en paard te water
Er wordt flink gewerkt in het vegilinbos. Hoge stapels gekapte bomen liggen langs de met dikke karrensporen doortrokken paden. Als we in het midden van het pad lopen gaat het prima. Het is hier en daar drassig maar onze wandelschoenen kunnen dat prima aan. Bladeren in herfstkleuren dwarrelen om ons heen en zoeken hun weg naar een plekje op de grond.
Het smalle bospaadje langs de golfbaan is alleraardigst en geeft goed zicht op het parkachtige terrein waarop menig golfer een balletje slaat. Een miezerig buitje trekt over ons heen maar in het bos worden we niet echt nat.
Op de achtergrond horen we de honden blaffen en als we langs het kaalgeschoren maisveld lopen heb ik de neiging om steeds achterom te kijken of ze er al aan komen. Als we bij de Amazonevijver zijn aangekomen komt het geblaf snel dichterbij en honden schieten ons met de tong uit hun bek, links en rechts voorbij. De route voor de ruiter loopt echter dwars door het meertje heen. De paarden, alle aders onder de huid zichtbaar gespannen, ploeteren door het water. Een ruiter raakt te water als zijn paard onverhoopt in een diepe kuil stapt.
Na dit prachtige schouwspel eindigt onze wandeling in het dorp waarbij de torenspits onze geleide is naar de parkeerplaats. Als we het dorp uitrijden gaan de honden, paarden en ruiters ons in een parmantige optocht voorbij.
informatie Vegelinbossen Sint Nicolaasga
De Vegelinse Bosschen zijn geplant door jonkeer Johan Vegilin van Claerbergen. Nu is Staatsbosbeheer de beheerder van deze bossen. Momenteel (oktober 2008) wordt het bos behoorlijk ‘opgeruimd’, een aantal paden is slecht te bewandelen. Het start- en eindpunt van de wandeling, bij de Sint-Nicolaaskerk midden in het dorp, is niet te missen. In het bos zijn ook veel kleine paadjes, erg leuk om nog eens voor terug te komen. Op enkele plaatsen staat een bankje. De Amazonevijver is zowel rechts- als linksom te lopen.
geschiedenis
In de 18e eeuw werd het woeste gebied bij Sinte Nyclaesga en Langweer ontgonnen door Johan Vegilin van Claerbergen (1690 –1772). Deze Grietman (burgemeester en kantonrechter) liet afwateringsslootjes graven, verdeelde het gebied in akkers en liet bossen aanplanten voor houtproductie. Hij bewoonde het prachtige Osingastate in Langweer, waar nadien veel adellijke families hebben gewoond. Familie Van Eijsinga, afstammelingen van Vegilin van Claerbergen beheren nu de bossen. De functie van grietman ging bij Gemeentewet van Thorbecke in 1851 over in die van burgemeester.
het friesche paard
Het Friese paard is het enige paard in Nederland dat hier al eeuwen leeft maar uiteindelijk alleen nog in Friesland te vinden was. Op 1 mei 1879 werd in Reduzum het Friesch Paarden Stamboek opgericht. Doel van de vereniging was het fokken met het Friese paarden te stimuleren. Met de laatste drie dekhengsten werd het ras weer opgebouwd. Stoeterij “De Oorsprong” in Sint Nicolaasga heeft in het behoud van dit prachtige zwarte dier, een belangrijke rol gespeeld. Kenmerkend zijn de vetlokken, het haar onder aan de benen. Het paard wordt voor diverse doeleinden gebruikt. Niet alleen is het een statig koetspaard maar ook in de landbouw toont het zijn kracht. Bij het traditionele ringrijden wordt de Friese sjees door maar liefst acht paarden voortgetrokken. Dat we nu nog genieten van originele kostuums, sjezen en arresleden is het werk van commissies binnen het Friesch Paarden Stamboek. Koningin Beatrix is beschermvrouwe van de inmiddels Koninklijke vereniging het Fries Paardenstamboek.
