Lauwersmeer, wandelen in nieuwe natuur
Het is een zonovergoten dag. De lucht is blauw, het is warm en het waait stevig. Via de sluizen bij Lauwersoog rijden we, om de waterinham heen, richting Groningen. Voorheen was dit de Lauwerszee welke werd gesloten door middel van een afsluitdijk in de jaren zestig. In 2003 kreeg dit nieuw onstane natuurgebied de status van een Nationaal Park.
Eenmaal aan de wandel, is goed te zien dat dit een jong natuurgebied is maar over enkele tientallen jaren zal het vanzelf een natuurlijker aanzien krijgen. De lanen zijn van gras, breed en redelijk recht. De bomen moeten hun hoogte nog bereiken.
Het valt me op dat er veel duindoornstruiken groeien. Een struik die ik associeer met duingebied en de Waddeneilanden. Kleine vogeltjes vinden bescherming tussen de doornen takken. De oranje bessen zullen straks met gulzigheid gegeten worden. En niet alleen door vogels, de jam van deze bessen is heerlijk en van de duindoornwijn heb ik ook al eens geproefd.
een blik van bovenaf
Voordat we het bruggetje over de sloot overgaan, wijst een bordje ons naar een bijzonder project. Door een kijkscherm zien we aan de overkant een rechte, afgestoken wal, die zo’n anderhalf tot 2 meter hoog is. In de wal zitten allemaal gaten. Deze zijn gemaakt door oeverzwaluwen die hier broeden. Jammer genoeg is het rustig aan de overkant.
De net gemaaide brede graspaden leiden ons naar de uitkijktoren. Uiteraard maken we de korte klim naar boven. We zien het Lauwersmeer, het plaatsje Lauwersoog, de sluizen en vlak voor ons grazende paarden. Vogeltjes kwetteren druk beneden ons. Boven op de toren, in de volle wind voelt het een stuk kouder aan dan in het bos waar we daarna weer doorheen lopen.
studenten aan de wandel
We komen langzamerhand in de buurt van het bungalowpark waar ook nog een wand voor de oeverzwaluw te vinden is. Langs het water lopen we langs enkele bungalows die hier in de rust staan en mensen zitten heerlijk in het zonnetje op hun terras te genieten. Dat doen wij niet als we in de auto stappen die flink is opgewarmd in de volle zon.
Bij de bushalte staan twee jongelui te liften. Dat betekent vast dat de bus voorlopig nog niet komt en we hebben nog plaats. De twee studenten uit Groningen, die dezelfde route als ons hebben gewandeld, hadden inderdaad niet in de gaten dat de bus terug nog heel lang op zich liet wachten vanwege de zondagregeling. We zetten ze in Grijpskerk af bij het station zodat ze als nog met de trein naar Groningen terug kunnen.
Ik realiseer me dat deze wandeling te kort is om een goed beeld van dit grote natuurgebied te krijgen. We moeten hier maar eens kamperen en meer gaan ontdekken van deze nieuwe natuur, de flora en fauna die nog steeds aan verandering onderhevig is.
Informatie Lauwersmeer
In november 2003 werd het Lauwersmeergebied uitgeroepen tot het Nationaal Park Lauwersmeer vanwege de bijzondere betekenis van dit gebied. Er is een overlegorgaan van de samenwerkende partijen waar het Beheer- en inrichtingsplan wordt opgesteld. Staatsbosbeheer beheert ongeveerd de helft van het 9000 ha tellende natuurgebied.
Er zijn vele wandel- en fietsroutes uitgezet in de verschillende deelgebieden. Onze 5 kilometer wandeling is in het Ballastplaatbos vlakbij Bungalowpark Suyderoogh.
De wandelroute gaat grotendeels over gras en door het bos, bankjes komen we weinig tegen.
geschiedenis Lauwersmeer
Zo’n 2.500 jaar geleden woonden hier de eerste mensen op terpen (verhoging in het landschap) om zich tegen de golven van de zee te beschermen. De Lauwerszee was toen een inham van de Waddenzee en eb en vloed hadden vrij spel. Het aantal bewoners nam toe en er ontstond behoefte aan meer ruimte. Rond 1.000 jaar na christus begon men met de aanleg van dijken om zodoende land in te polderen voor bewoning en landbouwgrond.
De Kerstvloed van 1717 kostte het leven van honderden mensen. Ook de watersnoodramp in 1953 in Zeeland bracht de nodige beroering. Zwakke en lage dijken van de Lauwerszee waren al jaren onderwerp van discussie. Maar er was meer dan alleen de kwestie van de dijk ophogen, ook de waterafvoer van de noordelijke provincies moest worden geregeld. In 1961 werd een definitief plan gemaakt dat resulteerde in de bouw van een afsluitdijk die in 1969 van de Lauwerzee het Lauwersmeer maakte. Eb en vloed verdwenen waardoor hoger gelegen gronden niet meer onder water liepen. Hier ontstonden natuurgebieden, landbouwgronden en militair oefenterrein.
oeverzwaluw (Riparia riparia)
Aangezien de oeverzwaluw op de rode lijst staat worden de nodige voorzieningen getroffen om de populatie weer te vergroten. In de aangelegde steile wanden in bijvoorbeeld het Lauwersmeergebied graaft de oeverzwaluw een nesthol dat 40 cm tot 1.60 m. diep kan zijn. Indien er voldoende insekten rondvliegen dan is is er voldoende eten voorhanden. Het zwaluwtje is zo’n 12 cm en 14 gram, is te herkennen aan de bruine kleur aan de bovenzijde. De keel en buik zijn wit terwijl de borstrand ook bruin is. Aan de pootjes zitten stevige veertjes zodat het oppervlakte wordt vergroot en er meer zand weggewerkt kan worden. In augustus/september trekt de oeverzwaluw naar Afrika om in april/mei weer terug te keren.
duindoorn (Hippophae rhamnoides)
Geen wonder dat deze struik niet om visite verlegen zit. Als de oranje besjes rijp zijn, zijn het behalve vitamine C-bommetjes echte dorstlessers. Vogels behoren dan ook tot de trouwe bezoekers. Duindoorn is te vinden in de duinen en heeft zowel een mannelijke als een vrouwelijke variant. De duindoorn krijgt aan het einde van het voorjaar smalle, grijsgroene bladeren en kan wel een halve meter per jaar groeien. Het zijn de vrouwelijke struiken die in het najaar de prachtig oranje gekleurde bessen dragen. De struik is gemakkelijk te herkennen aan de doornige takken waar tussen kleine vogeltjes ook wel bescherming zoeken tegen hun belagers.
