Spring naar inhoud

Easterskar

Sint Johannesga, Friesland - 8 km.

Langs sloten en rietvelden

Het wordt vandaag zo’n 20 graden en de weermannen beloven ons volop zon. Een mooie dag om te wandelen. We rijden naar St. Johannesga en parkeren de auto op de Scharweg midden in het natuurgebied. Het is kwart voor tien. Eerst maar eens het routebord bestuderen. We kunnen de gele paaltjes volgen, dat is 2,5 km, maar we besluiten de rode paaltjes te volgen. De hele route is dan ca 10 km maar deze is goed in te korten. Met onze rugtas met proviand om en het fototoestel in de aanslag beginnen we goed gehumeurd onze wandeltocht.

De route bestaat uit vrijwel rechte paden van gras. Dit heeft te maken met de vervening van het gebied in de periode 1850 tot 1900 waarbij veen werd uitgegraven om als turf in de kachel te verdwijnen. Het gras is nog vochtig en de ondergrond is niet bepaald vlak. Al gauw merken we dat in onze enkels en benen terwijl onze broekspijpen in een mum van tijd kletsnat zijn. Gelukkig hebben we onze waterdichte wandelschoenen aan.

Aan de andere kant van de sloot loopt ook een stel, hij met een camera en zij met een verrekijker. We zijn niet de enige met natuurplannen op deze prachtige nazomerdag.
We komen bij een meertje. Dit kan een zandafgraving of een petgat zijn, welke onstond door het afgraven van het veen. Daar is het stel met camera, statief en verrekijker bezig de perfecte foto te maken. We lopen langs het meertje met aan de andere kant riet en bomen. De bomen zijn niet meer dan wat kale wit/bruine staken, die overigens prachtig afsteken tegen de wolkenloze, blauwe lucht. Rond de jaren negentig is de waterhuishouding van het gebied drastisch verandert waardoor het waterpeil steeg en sommige bomen de geest geven vanwege te natte voeten.

We lopen nu tegen de wind in, die behoorlijk stevig is, met de zon recht in de ogen. Ganzen vliegen in kleine groepjes alle kanten uit. Misschien gaan ze ook een dagje uit met dit mooie weer. Wellicht een familiebezoekje een stukje verderop of zomaar even de vleugels laten schitteren in de zon.

vogelkijkhut 'Skiere Goes'

We slaan een geasfalteerd zijweggetje in, richting de vogelkijkhut. Een roofvogel vliegt over en we volgen hem met onze ogen. In de hut zijn ook een pake en beppe met hun kleinkinderen. Pake tuurt met de verrekijker over het water en constateert dat er niet veel gebeurt. Wat grauwe ganzen (skiere goes) en een ‘normale’ blauwe reiger. Zijn kleinzoon zoekt het op in een plaatjesboek en noteert driftig in het aanwezige schrift wat pake ziet. We hebben gelezen dat hier tot wel vijftig vogelsoorten voorkomen.

We vervolgen onze route en trekken onze truien uit, het is warm. We lopen nu om het meertje heen waarop de vogelkijkhut gericht is, langs een boerderij en paarden in de wei. Hun manen wapperen in de wind. Op een houten bruggetje stoppen we even. Het is tijd voor een slok water. Hier stroomt het water het gebied uit middels een overloop.
Een rupsje gaat met een naar onze mening astronomische snelheid langs de planken van het bruggetje. We denken dat hij een kier zoekt die groot genoeg is om doorheen te gaan. Maar we hebben het mis, eindelijk een kier gevonden, racet het beestje door in een andere richting. Wat zou er in zijn koppie omgaan?

We lopen door langs riet- en grasland en steken de Scharweg over richting het helofytenfilter. We lezen het bord zodat we weten dat het water uit de Tjonger via riet in 20cm water gezuiverd wordt en het “Nannewijd” daarmee enorm verrijkt.
We beginnen het toch wel jammer te vinden dat de wegen bijna allemaal rechtlopen. Het ontneemt je de nieuwsgierigheid naar wat er achter de volgende bocht te zien is want het punt tot de volgende weg links of rechts is gelijk te zien. Ook het hoge riet aan de kant neemt het uitzicht daarachter weg.

We wijken af van de rode route want die gaat nu een stuk over de verharde Scharweg en dat doen we liever niet. We lopen een stukje blauwe route, een vogelbroedgebied waar we in deze tijd rustig door kunnen wandelen. Het gebied links van de weg, erg drassig, is prachtig. Riet in verschillende hoogtes en geel-bruine kleurschakeringen wuift ons tegemoet. Tegen de zon inkijkend krijgt dit alles een mysterieus tintje. Als we onze ogen half dicht knijpen zien we bijna de mannen en vrouwen die hier met hun gezinnen in weer en wind turf staken om voor velen de kachel brandende te houden. We realiseren ons dat hier een heel stuk geschiedenis ligt. Het was zwaar lichamelijk werk, niet vol te houden tot de pensioengerechtigde leeftijd van nu. En hier wandelen wij over de stripen (ribben), relaxed en uitsluitend genietend van deze natuur.

Twee mensen die Nordic Walking beoefenen komen ons snel tegemoet. Het ziet er toch apart uit met die twee lange wandelstokken. We proberen ook eens flink met ons armen te zwaaien als we lopen en constateren dat je energieker loopt en dat die stokken waarschijnlijk voor een goede balans zorgen. Toch nog eens wat over lezen want ze hebben er duidelijk plezier in.
In de verte loopt een stel met een hond terwijl een roofvogel in de lucht op zoek is naar zijn prooi. De zon prikt op ons vel, hoe is het toch mogelijk, dinsdag is het 1 november!
Vogeltjes schrikken op als we langs het riet lopen. We komen nu weer bij wat bossages en bomen. Eindelijk een beetje schaduw. De warmte en de ondergrond nekken ons behoorlijk en we zijn er niet rouwig om dat we bij de volgende bocht de auto aan het eind zien staan.
Het is rond half een en het zweet staat tussen onze schouderbladen. Het wordt tijd voor een kop thee op het terras, in de schaduw!

informatie Easterskar 

Het Oosterschar is een natuurgebied dat wordt beheerd door Fryske Gea en ligt onder St. Johannesga. Er zijn verschillende plaatsen waar de auto geparkeerd kan worden en je aan de wandelroute kunt beginnen. Je kunt tussen de 2,5 en 10 km lopen en het is gemakkelijk om tijdens het wandelen je route te verlengen of in te korten.
Aan de Scharweg is een picknickplaats, dit is de enige in het gebied waar verder ook geen bankjes in staan.
Er zijn een tweetal broedgebieden, die duidelijk drassiger zijn en waar je niet in mag tussen 15 maart en 15 juli.
De vogelkijkhut "Skiere goes", waar je in een schrift je vogelobservaties kwijt kunt, ligt vlak bij een parkeerplaats en is bereikbaar, ook voor rolstoelgangers, via een verhard pad.

geschiedenis Easterskar
Het Oosterschar is een oud gebied dat bijna ten prooi ging aan de ontginningsmaatschappijen die in de jaren zestig het Westerschar al ontgonnen hadden tot een landbouwgebied. Na de vervening, die tussen 1850 en 1900 plaatsvond, bleef er een afwisselend, onregelmatig gebied met petgaten, stripen (ribben) en uitgeveende sloten achter. In de loop der jaren verdroogde de grond en verlandde het gebied. Rond de jaren negentig veranderde het beheer over dit gebied, met name de waterhuishouding. Delen van het Oosterschar werden afgegraven en onder water gezet. Dit om als waterbuffer te dienen tegen overvloedige regenval. Het gebied werd weer natter en daarmeekwam aan de verdroging een eind. De graslanden, die als hooilanden worden gebruikt, worden niet bemest. Dit betekent dat de sloten schoner zijn en dat de begroeing talrijker wordt. Het gebied is rijk aan zeldzame plantensoorten, libellen, bijzondere vlinders en andere insecten. Tal van broedvogels, zo’n vijftig soorten, vinden hun plaats in het moerasbos en in de ruigterreinen. Het is ook een gebied waar reptielen voorkomen zoals de kleine watersalamander en de levendbarende hagedis. Ook de adder en ringslang bevolken dit gebied maar in mindere mate dan een aantal jaren geleden. Het nieuwste plan is het realiseren van een foerageergebied voor overwinterende grauwe ganzen.

helofytenfilter
Aan de westelijke punt van het Oosterschar is een helofytenfilter aangelegd in 1994 om overtollige voedingsstoffen op natuurlijke wijze uit het water van de Tjonger te halen. Het op natuurlijk wijze gezuiverde water vindt zijn weg naar het “Nannewijd” een plas onder de rook van Oudehaske. Het “Nannewijd” is hierdoor een heldere plas met een grote verscheidenheid aan waterplanten en vissen geworden.

Wandeling Easterskar
Met verhaal, kaart, foto’s en achtergrondinformatie.
Appelscha, Friesland
2,5 tot 8 km.

Easterskar | Oosterschar

Karakteristieken
Open water, rietland, moerasbos en grasland.

Bijzonderheden
Belangrijk vogel- en vlindergebied.

Grootte
523 ha.

Ligging
Gemeente Skarsterlân, onder St. Johannesga.

Toegankelijkheid
Vrij toegankelijk op wegen en paden.