Nijetrijne, Friesland - 9 km
Van Rottige Meenthe naar schitterend natuurgebied
Eindelijk is het dan zover: het zou kunnen gaan regenen en toch gaan we wandelen. Eindelijk eens wat anders dan foto’s met zon en schaduw. Nou ja, het is niet te hopen dat het met bakken uit de hemel valt, dat is ook weer niet nodig.
Eerst lopen we een stukje langs de grote weg, daar is niet veel aan, geen natuurlijk wandelen. Deze weg snijdt de Rottige Meenthe in tweeën. Maar als je dan het natuurgebied in gaat, valt de rust weldadig om je heen. We starten met de witte paaltjes en lopen over het gras langs de sloot. Het is bijna windstil en het water weerspiegelt de bomen die langs de oever groeien. We zijn nog geen kwartier onderweg als het zachtjes begint te regenen. Ik zet de druppeltjes in het water gelijk op de film.
petgaten
De paden zijn hier vrij recht, dit komt door de turfwinning van vroeger, een stelsel van uitgegraven petgaten en ribben waarop het veen droogde. We lopen nu op een pad met aan weerskanten bomen. Hier staan vele paddestoelen, de stuifzwam, een okerkleurige beukenrussula en op een boom ontdekken we zwammen die in een prachtig patroon hangen.
Halverwege dit laantje horen we lieflijke fluittonen, alsof we in een sprookje zijn beland. Fantasiën over feeën en elfjes die op of onder paddenstoelen zitten en fladderen ontstaan snel. Maar het is een man die oefent op zijn dwarsfluit. Vanavond vindt hier, midden in het gebied, een voorstelling plaats. De feërieke tonen achtervolgen ons nog lang.
de Scheene
We komen bij één van de draaibruggetjes met mooi donker hout en witte leuningen. Hier staat opnieuw een informatiebord, we gaan rechtsaf en volgen nu de rode paaltjes. Er staan hier enkele huizen langs het water de Scheene. Wat een prachtige plek, midden in het natuurgebied, aan het water, wat wil je eigenlijk nog meer! Vroeger was het de plaats waar de huisjes stonden van de veenarbeiders. De omstandigheden van toen en nu kunnen niet meer verschillen.
We lopen tegen een plas aan die tjokvol staat met krabbescheer. Misschien zou je er wel over kunnen lopen. Een goede plaats voor de groene glazenmaker, een libel die haar eitjes alleen afzet op deze waterplant.
Het gebied wordt wat ruiger. We komen op een punt waar je de verschillende waterstanden goed kunt zien. Het water in de sloot staat wel een meter lager dan het water daarachter. Dit heeft te maken met het beheer dat Staatsbosbeheer hier voert. We pauzeren even op een bankje bij het oude sluisje uit 1914. We realiseren ons dat dit sluisje bijna 100 jaar oud is. De mensen die dit gebouwd hebben leven al niet meer.
Juliana
We volgen nu het schelpenpad langs het water. Eens fietste hier, in 1974, koningin Juliana. De toenmalige burgermeester Luitzen Boelens fietste voor haar maar ging te langzaam naar de mening van de koningin. Ze spoorde hem herhaaldelijk aan ‘tot grotere spoed’.
Het kleine zachte regenbuitje is allang voorbij als we het Voetpad inslaan. Je kunt hier ook fietsen. Vroeger woonden hier boeren die het land ontgonnen voor akkerbouw. De koeien graasden aan de andere kant van de weg bij het beekje de Linde. Meenthe betekent gezamenlijk land. Aangezien de kwaliteit van dat land niet al te best was kan het zijn dat daar de naam Rottige Meenthe door is ontstaan. Nu staan er vriendelijke huizen met mooie ruime tuinen met daarachter het uitzicht op de skyline van de Rottige Meenthe. Langs het pad staat een appelboom met mooie frisgroene appels. Verderop staat een kist met het opschrift: ‘valappels voor appeltaart, gratis mee te nemen’. Het wordt de voorbijgangers gemakkelijk gemaakt, er liggen plastic zakken bij.
Het is het punt waarop we het Voetpad verlaten en langs het water richting de bomen gaan. Na het bruggetje lopen we het laatste deel van de tocht over gras met riet aan de oevers en links bomen. Het zonnetje is inmiddels gaan schijnen en het is direct erg warm. Dan verlaten we de natuur en stappen in het heden met voorbijsnellende auto’s. Zo anders dan het paard met wagen die vroeger over het Voetpad reisden.
informatie Rottige Meenthe
In 1915 herontdekte men de grote vuurvlinder in Nederland. In 1955 werd de grote vuurvlinder gesignaleerd in de Rottige Meenthe. Voor Staatsbosbeheer was dit één van de redenen om een deel van dit terrein aan te kopen. Inmiddels is het natuurgebied uitgebreid naar 1295 ha.
De parkeerplaats ligt aan de Pieter Stuyvesantweg in het dorp Nijetrijne tussen Wolvega en Kuinre, een paar honderd meter ná de brug over de Helomavaart aan de rechterkant als je vanaf Wolvega komt. Hier staat een informatiebord. In het gebied staan enkele bankjes.
geschiedenis Rottige Meenthe
In de Middeleeuwen vestigden zich boeren aan het nu nog bestaande Voetpad, dat het gebied aan de westkant begrensd. De boeren ontgonnen het land en verbouwden rogge en haver. Het vee vond een andere plek, namelijk bij het water de Linde aan de zuidgrens van de Rottige Meenthe. In de 19e eeuw begon de turfwinning. Het patroon van petgaten en ribben is nog goed te zien. De turf werd afgevoerd langs de Scheene en de Helomavaart die toen gegraven werd. Waar deze wateren elkaar kruisen is het sluisje uit 1914 te vinden. Zoals op zoveel plekken ging men tot het uiterste. De gaten werden te groot, de ribben te smal. Harde wind zorgde ervoor dat ribben uiteensloegen en er ontstond dreiging van het water. Molens moesten ervoor zorgen dat de bewoners uit omliggende dorpen droge voeten hielden. Na de turfwinning begon men met het winnen van riet. De Rottige Meenthe is onderdeel van een aaneenschakeling van natuurgebieden waaronder Nationaal Park De Weerribben.
grote vuurvlinder
De grote vuurvlinder is zeldzaam en leeft in de aangesloten gebieden, waaronder de Rottige Meenthe in de grensstreek van Friesland en Overijssel. De vlinder zet haar eitjes af op de bladeren van waterzuring waar de rupsjes van eten. Voedsel vindt de grote vuurvlinder in de nectar van koningkruid, echte valeriaan, grote kattenstaart, moerasrolklaver en kale jonker. De rupsjes overwinteren onderaan de waterzuringplanten tussen verdorde bladeren. In juni verpopt de rups. De grote vuurvlinder vliegt in juli en augustus. Het zijn vooral de mannetjes die opvallen door hun glanzende oranje bovenkant.
krabbescheer
Krabbescheer is een snelgroeiende waterplant. In de winter ligt de plant op de bodem en zomers, als de bloemen gaan komen, komt de plant naar de oppervlakte. De plant groeit meest aan de luwkant van water of in water of plassen die niet al te diep zijn. De bloemetjes zijn klein en wit. Krabbescheer is een goede nestplaats voor zwarte sterns die in de loop van de laatste eeuw behoorlijk in aantal achteruit zijn gegaan. Ook de groene glazenmaker is blij met de plant omdat zij bijna uitsluitend daar haar eitjes op afzet. Krabbescheer heeft rozetten en bladeren die puntig zijn en tot zo’n 40 cm lang kunnen worden. Krabbescheer wordt geassioceerd met schoon water omdat zij alleen in water van goede kwaliteit gedijt.
